ՄԻՋՈՒԿԱՅԻՆ ՆԱԽԱԴԱՍՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԵՎ ՆՐԱՆՑ ՓՈԽԱԿԵՐՊՆԵՐԻ ՇԱՐԱՀՅՈՒՍԱԿԱՆ ԳՈՐԾԱՌՈՒՅԹՆԵՐԸ ՀԱՅԵՐԵՆՈՒՄ
DOI-:
https://doi.org/10.53614/18294952-2023.1-155Հիմնաբառեր․-:
փոխակերպում, փոխակերպներ, նախադասություն, բառակապակցություն, բարդություն, ածանցավոր բառեր, ենթակա, վերադիր, որոշիչ, հատկացուցիչ, բացահայտիչ։Ծանոթագրություն
Սույն հոդվածում քննարկվում են փոխակերպման այն դեպքերը, երբ միջուկային նախադասություններն ու փոխակերպները կատարում են նախադասության գլխավոր անդամների և գոյականական անդամի լրացումների պաշտոններ։ Դիտարկվում են միջուկային միավորների և փոխակերպների շարահյուսական գործառույթները հայերենի լեզվական նյութի շրջանակներում` նախադասություն > բառակապակցություն > բարդություն և նախադասություն > բառակապակցություն > ածանցավոր բառեր կտրվածքներով։
Երբ սերող նախադասությունը (փոխակերպման ելակետը) կատարում է որոշակի շարահյուսական պաշտոններ, ապա այդ դերը կատարում են նաև փոխակերպները՝ բառակապակցություններն ու բաղադրությունները (բարդ և ածանցավոր բառերը)։ Ըստ այդմ՝ դիտարկվում են այն դեպքերը, երբ դիտարկվող լեզվական միավորները հանդես են գալիս ենթակայի և վերադրի, ինչպես նաև որոշչի, հատկացուցչի և բացահայտչի պաշտոններով։ Փոխակերպման իրողությունը ներկայացվում է շարահյուսական ծավալուն կառույցներով, որպեսզի հստակ դառնա այդ միավորների բովանդակային պլանը, երբ փոխվում է նրանց արտահայտության պլանը։
